Plomby, znane również jako wypełnienia dentystyczne, są jednym z najczęściej stosowanych zabiegów w stomatologii. Ich głównym celem jest odbudowa struktury zęba, która została uszkodzona przez próchnicę, urazy mechaniczne lub inne czynniki. W tym artykule omówimy, kiedy konieczne jest założenie plomby, jakie są rodzaje wypełnień oraz jak przebiega proces ich zakładania.

Przyczyny konieczności założenia plomby

Plomby są stosowane w różnych sytuacjach, które prowadzą do uszkodzenia struktury zęba. Najczęstszą przyczyną jest próchnica, ale istnieją również inne czynniki, które mogą wymagać interwencji stomatologicznej.

Próchnica

Próchnica jest najczęstszą przyczyną konieczności założenia plomby. Powstaje w wyniku działania bakterii, które przekształcają cukry z pożywienia w kwasy. Te kwasy niszczą szkliwo i zębinę, prowadząc do powstania ubytków. Jeśli próchnica nie zostanie w porę zatrzymana, może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie miazgi zęba czy ropień.

Urazy mechaniczne

Urazy mechaniczne, takie jak złamania czy pęknięcia zębów, również mogą wymagać założenia plomby. Mogą one powstać w wyniku wypadków, upadków, a także podczas gryzienia twardych przedmiotów. W takich przypadkach plomba nie tylko odbudowuje uszkodzoną strukturę zęba, ale również chroni go przed dalszymi uszkodzeniami.

Starzenie się zębów

Starzenie się zębów to naturalny proces, który może prowadzić do ich osłabienia i powstawania mikropęknięć. W miarę upływu czasu zęby stają się bardziej podatne na uszkodzenia, co może wymagać interwencji stomatologicznej w postaci założenia plomby.

Rodzaje wypełnień dentystycznych

Współczesna stomatologia oferuje różne rodzaje wypełnień, które różnią się materiałem, trwałością oraz estetyką. Wybór odpowiedniego rodzaju plomby zależy od wielu czynników, takich jak lokalizacja ubytku, preferencje pacjenta oraz budżet.

Wypełnienia amalgamatowe

Wypełnienia amalgamatowe są jednymi z najstarszych i najtrwalszych rodzajów plomb. Składają się z mieszanki metali, takich jak srebro, cyna, miedź oraz rtęć. Amalgamaty są bardzo trwałe i odporne na ścieranie, co czyni je idealnym rozwiązaniem dla zębów trzonowych, które są narażone na duże obciążenia. Jednak ze względu na ich srebrzysty kolor, są mniej estetyczne i rzadziej stosowane w zębach przednich.

Wypełnienia kompozytowe

Wypełnienia kompozytowe, znane również jako plomby światłoutwardzalne, są wykonane z żywic kompozytowych. Są one bardzo popularne ze względu na swoją estetykę, ponieważ mogą być dopasowane do naturalnego koloru zęba. Kompozyty są mniej trwałe niż amalgamaty, ale ich zaletą jest możliwość stosowania w zębach przednich oraz bocznych. Wymagają one jednak większej precyzji podczas zakładania, co może wpływać na czas trwania zabiegu.

Wypełnienia ceramiczne

Wypełnienia ceramiczne, zwane również inlayami lub onlayami, są wykonane z porcelany. Są one bardzo estetyczne i trwałe, ale również droższe niż inne rodzaje plomb. Ceramika jest odporna na przebarwienia i ścieranie, co czyni ją idealnym materiałem do odbudowy zębów przednich oraz bocznych. Wypełnienia ceramiczne są wykonywane na zamówienie w laboratorium dentystycznym, co może wymagać kilku wizyt u stomatologa.

Wypełnienia ze złota

Wypełnienia ze złota są jednym z najtrwalszych i najdroższych rodzajów plomb. Złoto jest materiałem biokompatybilnym, co oznacza, że nie wywołuje reakcji alergicznych. Wypełnienia ze złota są bardzo trwałe i odporne na ścieranie, ale ze względu na ich kolor, są mniej estetyczne. Są one zazwyczaj stosowane w zębach trzonowych, gdzie estetyka nie jest tak istotna.

Proces zakładania plomby

Proces zakładania plomby składa się z kilku etapów, które mają na celu przygotowanie zęba do odbudowy oraz zapewnienie trwałości i estetyki wypełnienia. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak przebiega ten zabieg.

Diagnoza i planowanie

Pierwszym krokiem jest diagnoza, która polega na dokładnym zbadaniu zęba przez stomatologa. Wykorzystuje się do tego różne narzędzia diagnostyczne, takie jak zdjęcia rentgenowskie, które pozwalają ocenić stopień uszkodzenia zęba. Na podstawie diagnozy stomatolog podejmuje decyzję o konieczności założenia plomby oraz wybiera odpowiedni rodzaj wypełnienia.

Przygotowanie zęba

Przygotowanie zęba do założenia plomby polega na usunięciu uszkodzonej tkanki zęba oraz oczyszczeniu ubytku. W przypadku próchnicy stomatolog usuwa zainfekowaną tkankę za pomocą wiertła dentystycznego. Następnie ubytek jest dokładnie oczyszczany i dezynfekowany, aby zapobiec dalszemu rozwojowi bakterii.

Zakładanie wypełnienia

Po przygotowaniu zęba następuje zakładanie wypełnienia. W przypadku wypełnień kompozytowych stomatolog nakłada warstwę żywicy kompozytowej, która jest utwardzana za pomocą światła UV. Proces ten jest powtarzany, aż do uzyskania odpowiedniej grubości wypełnienia. W przypadku wypełnień amalgamatowych lub ceramicznych, materiał jest formowany i dopasowywany do kształtu ubytku. Wypełnienia ceramiczne są zazwyczaj wykonywane na zamówienie w laboratorium, co może wymagać tymczasowego wypełnienia zęba.

Wykończenie i polerowanie

Ostatnim etapem jest wykończenie i polerowanie wypełnienia. Stomatolog sprawdza, czy wypełnienie jest odpowiednio dopasowane do zgryzu pacjenta oraz czy nie ma ostrych krawędzi. Następnie wypełnienie jest polerowane, aby uzyskać gładką powierzchnię, która będzie odporna na osadzanie się płytki nazębnej.

Podsumowując, założenie plomby jest konieczne w przypadku uszkodzenia struktury zęba spowodowanego próchnicą, urazami mechanicznymi lub starzeniem się zębów. Współczesna stomatologia oferuje różne rodzaje wypełnień, które różnią się materiałem, trwałością oraz estetyką. Proces zakładania plomby składa się z kilku etapów, które mają na celu przygotowanie zęba do odbudowy oraz zapewnienie trwałości i estetyki wypełnienia. Regularne wizyty u stomatologa oraz dbanie o higienę jamy ustnej są kluczowe dla utrzymania zdrowia zębów i uniknięcia konieczności założenia plomby w przyszłości.